CÁCH PHÒNG TRÁNH NGỘ ĐỘC THỰC PHẨM
Ngộ độc thực phẩm là biểu hiện bệnh lý xảy ra sau khi ăn, uống phải các thực phẩm nhiễm độc. Ngộ độc thực phẩm nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời có thể gây ra các biến chứng: mất nước, điện giải, suy gan, suy thận thậm chí có thể dẫn tới tử vong.
Các dạng ngộ độc thực phẩm và biểu hiện: (Ngộ độc cấp tính và ngộ độc mạn tính)
- Ngộ độc cấp tính: sau khi ăn, uống từ vài phút đến vài giờ thậm chí trong vòng 24h sau ăn xuất hiện các biểu hiện: buồn nôn, nôn, hoa mắt, chóng mặt, mệt mỏi, đau bụng, ỉa chảy, khó thở…
- Ngộ độc mạn tính: không có biểu hiện rõ ràng, không phát tác ngay sau khi ăn uống. Với dạng ngộ độc này, các chất độc sẽ tích tụ ở các bộ phận trong cơ thể gây ảnh hưởng tới quá trình trao đổi chất, về lâu dài có thể dẫn tới ung thư và các bệnh nguy hiểm khác.
Cách phòng tránh ngộ độc thực phẩm
- Chọn mua thực phẩm tươi, có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng. Hạn chế sử dụng thực phẩm chế biến sẵn, đồ hộp;
- Rửa sạch đồ dùng, dụng cụ thường xuyên để chế biến thực phẩm như dao, thớt;
- Rửa tay bằng xà phòng trước và sau khi chế biến thực phẩm;
- Sử dụng nước sạch và xà phòng để rửa đồ dùng, dụng cụ trước và sau khi chế biến thực phẩm;
- Để riêng thực phẩm tươi sống và thức ăn đã được chế biến sẵn;
- Nên rửa sạch và nấu chín thực phẩm trước khi ăn;
- Thực phẩm nên được bảo quản trong tủ lạnh trong vòng 2 giờ sau khi mua;
- Thực phẩm ở ngăn đá khi muốn rã đông nên chuyển xuống ngăn mát của tủ lạnh hoặc sử dụng lò vi sóng hoặc ngâm cả gói thực phẩm vào trong nước lạnh. Thực phẩm đã rã đông nên sử dụng ngay;
- Hàng tuần kiểm tra, vệ sinh tủ lạnh và loại bỏ các thực phẩm để lâu, ôi thiu, nấm mốc…
- Nên sử dụng thực phẩm ngay sau khi chế biến;
- Rửa tay trước khi ăn.
Phòng chống ngộ độc thực phẩm do thuốc bảo vệ thực vật
Trong những năm qua, công tácVSATTP nước ta đanh đứng trước nhiều thác thức. Nhiều ngộ độc TP cấp tính hàng loạt xảy ra ở một số địa phương đặc biệt là ở các bếp ăn tập thể làm xôn xao dư luận xã hội, ngoài ra tình trạng ngộ độc mạn tính do thức ăn bị nhiễm các loại hóa chất tích lũy gây hại trong cơ thể không ai lường hết được.
Nguyên nhân ngộ độc thực phẩm rất đa dạng và biểu hiện cũng rất phức tạp. Tuy nhiên ngộ độc TP chủ yếu do 4 nhóm nguyên nhân chính:
- Ngộ độc TP do ăn phải thức ăn nhiễm vi sinh vật;
- Ngộ độc TP do ô nhiễm các chất hóa học;
- Ngộ độc TP do ăn phải thức ăn có sẵn chất độc;
- Ngộ độc TP do ăn phải thức ăn bị biến chất, thức ăn ôi thiu.
Hiện nay ngộ độc TP do ô nhiễm các hóa chất đặc biệt là ngộ độc do thuốc bảo vệ thực vật ( TBVTV ) ngày càng tăng và gây nhiều hậu quả nghiêm trọng cho bản thân cũng như xã hội. TBVTV có thể gây độc cho con người qua các con đường chính như: Thuốc ngấm vào đất, nguồn nước và không khí. Để khắc phục tình trạng trên biện pháp tốt nhất đối với người tiêu dùng để phòng tránh ngộ độc do ăn phải thức ăn bị nhiễm thuốc BVTV cần chú ý những điểm sau:
- Không mua, sử dụng rau quả có mùi, vị lạ khác thường;
- Ngâm kỹ, rửa sạch rau quả ít nhất 3 lần hoặc dưới vòi nước chảy, gọt vỏ các loại quả tươi để có thể loại trừ phần lớn thuốc BVTV tồn dư trong thực phẩm;
- Nấu chín và mở vung khi nấu cũng là cách tốt để loại trừ phần lớn thuốc BVTV còn sót lại qua đường bay hơi.
Phòng chống ngộ độc do ăn phải thức ăn bị nhiễm thuốc BVTV lâu dài cần:
- Tăng cường hướng dẫn việc sử dụng thuốc BVTV, thường xuyên thông báo trên phương tiện thông tin đại chúng về các phương pháp sử dụng an toàn hiệu quả, đặc biệt về các loại thuốc đã bị hạn chế hoặc cấm sử dụng;
- Người sử dụng thuốc BVTV cần theo 4 nguyên tắc: Đúng thuốc, đúng lúc, đúng cách và tuân thủ thời gian phân hủy của từng loại thuốc đối với từng loại cây trồng;
- Đẩy mạnh phong trào trồng rau an toàn, chương trình phòng ngừa độc hại tổng hợp trên rau.
Điều kiện đảm bảo ATTP thức ăn đường phố
Các cơ sở dịch vụ ăn uống, thức ăn đường phố phải đảm bảo đầy đủ các yêu cầu, điều kiện VSATTP là:
1. Đảm bảo đủ nước sạch và nước đá sạch
2. Có dụng cụ, đồ chứa đựng và khu vực trưng bày riêng biệt giữa thực phẩm sống và thực phẩm chin;
3. Nơi chế biến thực phẩm sạch, cách biệt với nguồn ô nhiễm ( cống rãnh, rác thải, công trình vệ sinh, nơi bày bán gia súc, gia cầm ) và thực hiện qui trình chế biến 1 chiều;
4. Người làm dịch vụ chế biến thức ăn đường phố phải được khám sức khỏe và được cấy phân định kỳ ít nhất 1 lần/ năm;
5. Người làm dịch vụ chế biến thức ăn đường phố hàng năm phải được tập huấn kiến thức VSATTP và phải có giấy xác nhận tập huấn kiến thức VSATTP;
6. Người tiếp xúc trực tiếp với thực phẩm phải mặc quần áo bảo hộ, có mũ chụp tóc, tháo bỏ mọi đồ trang sức, cắt ngắn móng tay và tay phải luôn luôn giữ sạch sẽ;
7. Nguyên liệu thực phẩm phải có nguồn gốc an toàn và không sử dụng phụ gia thực phẩm ngoài danh mục cho phép của Bộ y tế;
8. Thức ăn phải được bày bán trên bàn hoặc giá cao cách mặt đất ít nhất 60 cm;
9. Thức ăn bày bán phải được để trong tủ kính hoặc thiết bị bảo vệ, bảo quản hợp vệ sinh, chống được ruồi, mưa gió và sự xâm nhập của côn trùng, động vật khác;
10. Có dụng cụ chứa đựng rác thải kín, có nắp đậy và được chuyển đi trong ngày.
Những hành vi bị cấm trong an toàn vệ sinh thực phẩm
1. Sử dụng nguyên liệu không thuộc loại dùng cho thực phẩm để chế biến thực phẩm;
2. Sử dụng nguyên liệu thực phẩm đã qua thời hạn sử dụng, không rõ nguồn gốc, xuất xứ hoặc không đẩm bảo an toàn để sản xuất, chế biến thực phẩm;
3. Sử dụng phụ gia thực phẩm, chất hỗ chợ chế biến thực phẩm đã quá hạn sử dụng, ngoài danh mục cho phép sử dụng hoặc trong danh mục được phép sử dụng nhưng vượt quá giới hạn cho phép, sử dụng hóa chất không rõ nguồn gốc, hóa chất bị cấm sử dụng trong hoạt động sản xuất, kinh doanh thực phẩm;
4. Sử dụng động vật chết do bệnh, dịch bệnh hoặc chết không rõ nguyên nhân, bị tiêu hủy để sản xuất, kinh thực phẩm;
5. Sản xuất kinh doanh thực:
- Thực phẩm vi phạm quy định của pháp luật về nhãn mác hàng hóa;
- Thực phẩm không phù hợp với qui chuẩn kỹ thuật tương ứng;
- Thực phẩm bị biến chất;
- Thực phẩm có chữa chất độc hại hoặc nhiễm chất độc, tác nhân gây ô nhiễm vượt quá giới hạn cho phép;
- Thực phẩm có chữa bao gói, đồ chữa đựng không đảm bảo an toàn hoặc bị vỡ, rách, biến dạng trong quá trình vận chuyển gây ô nhiễm thực phẩm;
- Thịt hoặc sản phẩm được chế biến từ thịt chưa qua kiểm tra thú y hoặc đã qua kiểm tra nhưng không đạt yêu cầu;
- Thực phẩm không được phép sản xuất, kinh doanh để phòng chống dịch bện;
- Thực phẩm chưa được đăng ký bản công bố hợp quy tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền trong trường hợp thực phẩm đó thuộc diện phải được đăng ký bản công bố hợp quy;
- Thực phẩm không rõ nguồn gốc, xuất xứ hoặc quá hạn sử dụng.